Bulgaristan Kırcaali'den Derlenen Bir Yemen Türküsü

Abstract

Yemen, Osmanlı’nın düzenini sağlamakta en çok zorlandıkları bölgelerden biri olmuştur. Yemen isyanları Osmanlı siyasi mirası içinde geriye kalan en olumsuz gelişmelerden biridir. 1870’ten Yemen’in Osmanlı hâkimiyetinden çıkış tarihi olan 1918 yılına kadar geçen kırk sekiz yıllık sürede Yemen’de meydana gelen olaylar, Türk Milleti’nin hafızasında çok derin ve acı izler bırakmıştır.  Osmanlı Devletinin sınırları içindeki çeşitli vilayetlerden Yemen’deki isyanları bastırmak için çok sayıda asker gönderildiği için Yemen Türküleri çok geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Türkülerimizde Yemen; uzaklığın, ayrılığın, hasretin, hastalığın adıdır. Yemen, zihin dünyamızda ölümün diğer bir kodlamasıdır. Bu acının kodlandığı bölgelerden biri de Rumeli’dir. Rumeli’den Yemen’e gidip de dönmeyenler için tıpkı Anadolu’da olduğu gibi ağıtlar söylenmiştir. Yemen, hem Anadolu hem de Rumeli Türkü’nün ortak acısıdır. Ortak acılar türküler aracılığı ile toplumun ortak hafızasına kaydedilir. Yemen’in acısı Bulgaristan Türkleri arasında da yaşanmıştır. Yemen üzerine söylenmiş bu türküyü 2004 yılında Bulgaristan’ın Kırcaali ilçesinde derledik. Bu makalemizde derlediğimiz türkünün metnine ve hikâyesine yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Yemen, türkü, Bulgaristan Türkleri, Rumeli, halk bilimi