Tarihte Avrupa ve İslam Toplumlarının Üç Farklı Birlikte Yaşama Tecrübesi Üzerine Bir İnceleme: Convivencia, Levantenizm ve Çok Kültürlülük

Abstract

Avrupa ve İslam toplumları yaklaşık on dört asırlık bir birlikte yaşama tecrübesine sahiptirler. Bu birlikte yaşama tecrübesi tarihsel şartlar nezdinde farklı şekiller almış ve her iki toplumunda kültür ve kimliklerinde kalıcı izler bırakmıştır. Bu çalışmada ise söz konusu on dört asırlık birlikte yaşama tecrübesinin üç farklı biçimi olarak kabul edilebilinecek Endülüs ve Sicilya’daki “Convivencia”, Yakın Doğu’daki “Levantenizm” ve günümüz Avrupa’sındaki “Çok kültürlülük” olgularının analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu minvalde çalışmada her üç birlikte yaşama tecrübesinin nedenleri, sonuçları ve günümüze kadar süren etkileri tarihsel süreç içerisinde mercek altına alınmıştır. Çalışmanın sonucunda söz konusu üç farklı birlikte yaşama tecrübesinin farklı tarihsel şartların ürünleri olduğu ve birbirinden çok farklı sonuçlar doğurduğu kanısına varılmıştır. Çalışmada ayrıca bahse konu birlikte yaşama tecrübelerinden Convivencia’nın diğerlerine kıyasla Avrupa ve İslam toplumları arasında çok daha etkili bir toplumsal uyum ortaya çıkardığı ve her iki toplumunda barış ve karşılıklı saygı içerisinde gelişmesine yol açtığı sonucuna varılmıştır.