Sicill-i Ahvâl Kayıtlarına Göre Osmanlı Bürokrasisinde Süryaniler

Abstract

Süryaniler Mezopotamya’nın eski milletlerindendir. Bölgenin Osmanlı Devleti hakimiyetine girmesiyle Türklerin idaresi altında yüzyıllarca hayatlarını sürdürmüşlerdir. Tanzimat ve Islahat Fermanlarının etkisiyle birlikte diğer gayrimüslimler gibi Süryaniler de Osmanlı bürokrasisinde yer almaya başladılar. II. Abdülhamid döneminin önemli bürokrasi kaynaklarından olan Sicill-i Ahvâl kayıtlarında Süryani devlet adamları da bulunmaktadır. Bu kayıtlarda memurların isimleri, baba adları ve meslekleri, doğum tarihi ve yerleri, eğitim bilgileri ve memuriyet hayatlarına da ir bilgiler bulunmaktadır. Tespit edilen 18 Süryani memur Diyarbakır, Mardin, Urfa, Halep, Siirt ve Musul gibi yerlerde dünyaya gelmiştir. Hepsi eğitim görmüş olup aynı zamanda birçok dil bilmektedir. Birçok yabancı dil bilmeleri bazı memuriyetlere atanmasında etkili olmuştur. Buna örnek olarak telgraf merkezlerinin muhaberat-ı ecnebiye memurluklarına atandıklarını gösterilebilir. Coğrafya olarak daha çok doğdukları ve yaşadıkları yerlerde veya civar bölgelerde memuriyet hayatlarına devam etmişlerdir. Osmanlı bürokrasisindeki Süryaniler içinde görevini iyi yapanlar taltif edildiği gibi vazifesini suiistimal edenler de cezalandırılmıştır. Bu çalışmanın amacı Sicill-i Ahvâl kayıtlarında yer alan Süryanilerin Osmanlı bürokrasisindeki yerini ortaya koymaktır.